Johan Boreel schrijft aan Hugo de Groot op 6 mei 1608

In de catalogus van de Zeeuwse Bibliotheken is een beschrijving te vinden van een van de oudste handschriften uit de collectie van de Zeeuwse Bibliotheek. Het is een brief van Johan Boreel (1577-1629) uit Middelburg aan (meest waarschijnlijk) de Delftenaar Hugo de Groot (1583-1648). Ze corresponderen in het Latijn. Hugo de Groot is bekend door zijn ontsnapping van kasteel Loevestein, waar hij gevangen zat. Hij verstopte zich in een boekenkist.

Het blijkt dat Johan Boreel en Hugo de Groot goede vrienden zijn. In de brief worden de familierelaties aangehaald. Boreel wil trouwen met Agnes Haijman, maar is hij wel een goede partij voor haar? Haar vader was de rijke Middelburger Dierix Claeyssen Haijman en haar zuster Jeanne is getrouwd met de bekende Middelburger Adriaan van de Perre, raad van Middelburg.

Boreel’s carrière komt pas na 1608 op gang, dus misschien waren er nog twijfels. Dat was onterecht want in 1613 wordt hij pensionaris van Middelburg, in 1615 secretaris van de Staten van Zeeland en in 1625 raadpensionaris van de Staten van Zeeland: hij is dan een machtig Zeeuws staatsman én taalgeleerde. Hij bereist heel Europa en gaat naar Syrië en Palestina.

In dit verband is het leuk te weten dat Boreel zelf ook handschriften verzamelde, vooral Oosterse handschriften. Hij deed dat voor zijn Leidse vriend, professor Thomas van Erpe (of: Erpenius) (1584-1624). Ook Hugo de Groot groeit uit tot een bekende rechtsgeleerde, staatsman én schrijver.

Johan Boreel en Agnes Haijman trouwen op 12 mei 1608 en Hugo de Groot schrijft een prachtig bruiloftsvers. De Groot trouwt in juli 1608 met de Zeeuwse Maria van Reigersberch, dochter van de Veerse schepen en burgemeester Pieter van Reigersberch. Zo lijken de levens en carrières van Boreel en De Groot bijzonder veel op elkaar.

Liesbeth van der Geest.

Literatuur:
Boreel, Documentatie- dossier Zeeuws Documentatiecentrum.
Heiser, P.C., ‘Boreel: een oud Zeeuws geslacht van magistraten en geleerden’. In: Provinciale Zeeuwsche Courant, 7 nov. 1952. (krantenbank)
Lantsheer, M.F., ‘Brief van J. Boreel (6 mei 1608) en testament van Adriaan Beverland’. In: Archief vroegere en latere mededelingen voornamelijk in betrekking tot Zeeland (1873), derde deel, eerste stuk, Middelburg 1878, p.143-152 (Met de Latijnse tekst van de brief).
Ruë, Pieter de la, Geletterd Zeeland, Middelburg 1741, 2e druk.

Handschriften collectie Zeeuwse Bibliotheek

ZEEUWSE GESCHIEDENIS OP SCHRIFT

Handschriften en brieven in de catalogus van de Zeeuwse bibliotheken

Een bijzondere collectie in de Zeeuwse Bibliotheek is de handschriftenverzameling. Een verzameling van ruim 8000 geschreven documenten door Zeeuwen én niet-Zeeuwen en over heel veel Zeeuwse, maar zeker ook niet-Zeeuwse onderwerpen.

Sinds kort worden alle manuscripten uit die collectie en dat zijn bijvoorbeeld brieven, verhalen, dagboeken of wetenschappelijke verhandelingen toegevoegd aan de catalogus van de Zeeuwse bibliotheken. Ze vallen in de catalogus op omdat ze hebben een eigen icoontje hebben: de brieven worden aangegeven door ‘een envelopje’ en de andere handschriften door een gotische ‘a’. Intussen zijn al 2000 manuscripten te vinden.

Veel documenten zijn geschreven door geleerden en leden van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. Een gerenomeerd genootschap dat in 1769 werd opgericht. Er werd met bekende wetenschappers uit de hele wereld gecorrespondeerd. Deze manuscripten zijn nog steeds eigendom van het Zeeuws Genootschap.

Maar er zijn ook brieven of aantekeningen te vinden van mensen die een dagboek hebben bijgehouden of hun herinneringen aan hun geboortedorp, familie of oorlog hebben opgeschreven.

Elke week worden tientallen beschrijvingen van manuscripten toegevoegd aan de catalogus. Alle documenten zijn uniek: er bestaat geen tweede van. Het is altijd spannend wanneer een volgend handschrift wordt beschreven: wie is de auteur, welke extra informatie is te vinden en waar gaat het over? Er zijn zoveel mooie en interessante exemplaren.

Zolang nog niet alle documenten in de catalogus te vinden zijn, is het ook mogelijk een off-line bestand te raadplegen, maar dat kan alleen tijdens de openingsuren van de Zeeuwse Bibliotheek. De originele documenten zijn dan direct aan te vragen en in te zien.

Beeldschone boeken

Tentoonstelling over boeken en handschriften in het Catharijneconvent in Utrecht, 16 mei t/m 23 augustus 2009




Bron: Catharijeneconvent, Utrecht.